Een tapa (meervoud: tapas) is de aanduiding voor een Spaans aperitiefhapje. Traditioneel is een tapa een eetlustopwekkend hapje dat in Spaanse cafés bij een alcoholhoudend drankje (bier, wijn, sherry) wordt genuttigd. Soms worden in Spaanse cafés bij het bestelde drankje automatisch één of meerdere tapas gratis gegeven. De oorsprong van de ‘tapa’ is omstreden, maar vast staat dat het woord ‘tapa’ (meervoud ‘tapas’) is afgeleid van het Spaanse werkwoord ‘tapar’, hetgeen afdekken of bedekken betekent. ‘Tapa’ is dan ook letterlijk te vertalen als ‘deksel’. Op basis van deze betekenis wordt vaak verondersteld dat tapas zijn ontstaan uit de gewoonte om een drankje letterlijk met een stuk brood en/of een plakje ham af te dekken, dit om te voorkomen dat er bijvoorbeeld vliegen in het glas zouden komen.

In Spanje waardeert men de tapas en het eten in het algemeen met name om de versheid en/of kwaliteit van het product, waardoor soms ook relatief simpele gerechten door het gebruikmaken van producten van hoge kwaliteit erg populair kunnen zijn. Hoewel de tapa oorspronkelijk een tussendoortje was, worden ze in Spanje ook wel geconsumeerd als maaltijd.

In het Baskenland, een regio in het noorden van Spanje, zijn de Pintxos (op zijn Spaans Pinchos) een begrip in de gastronomische cultuur. Een pintxo (uitspraak: pientcho) is een aperitief van een gesneden stukje stokbrood, belegd met diverse op elkaar gestapelde ingrediënten, die middels een stokje aan het brood worden “geprikt”. Deze bijzondere tapas worden veelal in barretjes en tavernes op de bar ten toon gesteld. De naam “pintxo” komt van het werkwoord “pinchar” dat “prikken” betekent.